Prawo karne w działalności gospodarczej

Spis treści

Czym jest prawo karne w działalności gospodarczej?

Prawo karne gospodarcze to dziedzina prawa regulująca zasady odpowiedzialności karnej za przestępstwa popełnione w sferze biznesu i obrotu gospodarczego. Przestępstwa te dokonywane są przez osoby działające w ramach danej organizacji czy przedsiębiorstwa (np. członków zarządu, menedżerów, dyrektorów, księgowych, a także bezpośrednio przez przedsiębiorców).

Przestępstwa gospodarcze w praktyce

 Popularną nazwą dla przestępstw gospodarczych jest określenie white-collar crime (przestępstwa białych kołnierzyków).

Z mojej praktyki wynika, że liczba postępowań z obszaru spraw karnych gospodarczych z roku na rok gwałtownie wzrasta. Z danych zebranych natomiast w raporcie PwC „Global Economic Crime Survey 2020” wynika, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy na skutek nadużyć 35% polskich firm straciło powyżej 4 mln zł, a łącznie aż 61% polskich firm poniosło straty przekraczające 400 tys. zł.

Do klasycznych i najczęściej występujących przestępstw gospodarczych zalicza się:

  • oszustwo łapownictwo i korupcja
  • przestępstwo nadużycia zaufania
  • oszustwa finansowe i ubezpieczeniowe
  • pranie brudnych pieniędzy
  • przestępstwa przeciwko wierzycielom
  • przestępstwa podatkowe

Przestępstwa gospodarcze w ujęciu normatywnym

Przestępstwa gospodarcze są często skomplikowane i wymagają specjalistycznej wiedzy oraz doświadczenia, zarówno ze strony organów ścigania, jak również prawników reprezentujących podmioty pokrzywdzone oraz osoby podejrzane i oskarżone.

W sprawach karnych gospodarczych szczególnie uwypukla się zasada ultima ratio prawa karnego oraz zasada subsydiarności i wtórności prawa karnego gospodarczego. Jestem zwolennikiem rygorystycznego stosowania obydwu zasad. Stoję na generalnym stanowisku, że to normy spoza prawa karnego powinny ostatecznie być decydujące dla ustalenia czy określone zachowanie jest bezprawne karnie, czy też nie. W niektórych przypadkach organy ścigania zbyt wąsko interpretują przepisy karne w tym zakresie.

Poza tym, zbyt sztywne trzymanie się norm prawa karnego może negatywnie wpłynąć na poszczególne procesy gospodarcze. Przykładowo, ścisłe stosowanie się do wytycznych z art. 302 § 1 Kodeksu karnego (przestępstwo faworyzowania wierzycieli) praktycznie nie pozwoli zadłużonemu podmiotowi na skuteczna restrukturyzację. Z jednej bowiem strony zakazuje się mu dokonywania jakichkolwiek płatności w stanie zagrożenia niewypłacalnością, a z drugiej strony niezbędnym jest przecież kontynuowanie przez niego dotychczasowej działalności gospodarczej, a tym samym dokonywania niektórych płatności. Dlatego tak istotne jest w tego typu sprawach poznanie szerszego kontekstu i przedstawienie całokształtu okoliczności sprawy.

Jak była mowa o tym powyżej, adwokat zajmujący się tego typu sprawami musi wykazać się nie tylko znajomością prawa karnego i procedury karnej, ale również biegle poruszać się w obrębie zagadnień prawa cywilnego, handlowego i innych przepisów gospodarczych. W przypadku spraw karnych popełnionych przeciwko wierzycielom szczególnie przydatna okaże się również znajomość przepisów prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego.

Na naszym blogu regularnie będziemy prezentować treści związane z karnymi aspektami prowadzenia biznesu i działalności gospodarczej. 

W ramach naszych usług, wspieramy i reprezentujemy klientów zarówno tych oskarżonych o przestępstwa gospodarcze, jak również pokrzywdzonych tego rodzaju przestępstwami.

Udostępnij ten post: